بەکتریای گەدە (‌H.pylori)

 بەکتریای گەدە (H.pylori)  

ئەم بەکتریایە کە بە (H.pylori) ناسراوە ، دەرواتە ناو جەستەی مرۆڤ و لە کۆئەندامی هەرس گەشە دەکات و زۆردەبێت .دوای چەند ساڵێک دەبێتە هۆی ئازار و  ڕووشان(ulcer) و دروستکردنی برین لە ناپۆشی گەدە و بەشی سەرەوەی ڕیخۆڵە بچووکە. لە هەندێک لە نەخۆشەکان دەبێتە هۆی سەڕەتان.

 

توشبوون بەم بەکتریایە شتێکی بڵاوە لە جیهانا . نزیکەی دوو لە سەر سێی جیهان ئەم بەکتریایە لە جەستەیاندا هەیە .بەڵام بە زۆری نابێتە هۆی ئازار و  ڕووشان(ulcer) و نیشانەکانی تر.

هۆکارەکانی توشبوون بە  نەخۆشی (H.pylori)

لە هۆکارە سەرەکیەکانی توشبوونی (H.pylori) بە هۆی ئاوی پیس و خواردنی پیسەوەیە ، خواردنەکانی بازاڕ و شوێنەگشتیەکان کە بەشێوەێکی تەندروست و باش ئامادە نەکراون و هەڵنەگیراون ، وە هەروەها ڕاگرتنی پاک و خاوێنی لەوانەیە بەپێی پێویست نەبێت لەو شوێنانە کە قەرەباڵخن ، ئەگەری توشبوونی  بەم بەکتریایە زۆرە.

لەڕێگەی لیک و هەر شلەێکی تری کەسە توشبوەکە دەگوازرێتەوە.

  

نیشانەکانی

ئەگەر برینت هەبوو ، لەوانەیە هەست بە بێتاقەتی و ئازاری سوتان لە سکتا بکەیت . بە بردەوامی هەست بە ئازار ناکەیت و بە پێی کاتە ، جاری واهەیە ئازارت هەیە و جاری واش هەیە نیتە ، ئەو کاتانە هەست بە ئازار زۆر دەکەی کە گەدەت خاڵیە ،وەکو لە نێوان ژەمەکانا و نیوە شەوا . دەکرێت بۆ چەند دەقەێکی کەم یاخود بۆ چەند سەعاتێک هەست بە ئازارت بەکەیت ، لەو کاتانەدا خواردنەوەی شیر  و خواردنێکی سوک (باشترە ئەگەر زۆر وشک نەبێت) یا خواردنی شتێکی تفت و دژەترش(antiacid)

 

نیشانەکانی تر وەکوو

·         ئاوسانی سک

·         قڕقێنەدانەوە

·         هەست نەکردن بە برسیەتی

·         هێڵنجدان (ئارەزووی ڕشانەوە)

·         ڕشانەوە

·         لە دەستانی کێش بەبێ هیچ هۆکارێکی روون

 

برینی ناو گەدە و ڕیخۆڵە دەکرێت خوێنی لێبێت و مەترسی بۆ تەندروستیت هەبێت ، ڕاستەو خۆ پەیوەندی بە شی تەندروستیەوە بکە ئەگەر هاتوو ئەم نیشانانەت هەبوو...

·         پیسای ڕەنگی ڕەش یا خوێناوی بوو

·         کێشەی هەناسەدانت هەبوو

·         هەستکردن بە ماندویەتی بەبێب هۆکار

·         زەردبوونی ڕەنگی پێست

·         ڕشانەوە ئەگەر خوێنی تێدابوو یا وەکو قاوە وابوو

·         سکت ئازارێکی زۆری هەبوو

 

بەدەگمەن توشبوون بەم بەکتریایە دەبێتە هۆی سەڕەتانی گەدە ، ئەم نەخۆشیە سەرەتا چەند نیشانەێکی هەیە وەکو دڵە کزە، بەپێی کات لەوانەیە تێبینی ئەمانە بکەیت

·         ئازاری سک و باکردنی (ئاوسانی سک)

·         دڵتێکەڵهاتن

·         هەست نەکردن بە برسیەتی

·         هەستکردن بەتێربوون دوای خواردنێکی کەم

·         ڕشانەوە

·         لە دەستانی کێش بەبێ هیچ هۆکارێکی روون

 

خۆپاراستن

·         شۆردنی دەستەکانت دوای تەوالێت و پێش نان ‌‌ئامادەکردن و خواردن

·         دوورکەوتنەوە لە   خواردن و ئاو کە خاوێن نەبن

 

هەبوونی سترێس ، خواردنی ترش و تێژ ، خواردنەوە غازی و ئەلکوهولیەکان ، جگەرە کێشان دەبنە هۆی زیادکردنی ئازاری سک و درەنگ چاکبوونەوە